اعلامیۀ انجمن اجتماعی زحمتکشان افغانستان

حملۀ ناجوانمردانه و بزدلانه به دفتر خیریۀ حمایت از کودکان در شهر جلال آباد را که امروز چهارشنبه 4 دلو 1396 صورت گرفته و کماکان جریان دارد و تاکنون از زخمی شدن بیش از 12 تن گزارش شده، با شدیدترین الفاظ محکوم می نمائیم. 

با آنکه جنایتکاران طالب اعلان کرده که در این حمله دست ندارند، اما اعمال خونبار این جانی های وحشی در طول شانزده سال گذشته به اثبات رسانده که در قتل و کشتار مردم بیچاره و فقیر ما از هیچ جنایت و رذالتی دریغ نمی کنند.

هر گروه جنایتکاری (طالب، داعش، شبکۀ حقانی و یا سایر گروه های تروریستی) که به چنین حمله های وحشیانه و جنایتکارانه علیه مردم ستمدیدۀ ما دست میزنند، جزء دشمنان قسم خوردۀ توده های ستمدیدۀ ما به شمار میروند و تاریخ هرگز این جنایات آنها را از یاد نخواهد برد و روزی باید تقاص این همه ظلم، جنایت و خونریزی را پس بدهد.

شش ماه کار شاقه با شکم گرسنه بدون دستمزد

ستار

کارگر به جزء نیروی کار، چیزی برای فروش ندارد و مزدی هم که برایش پرداخت می گردد به اندازه ای نیست که بتواند از آن مزد برای فردای خود ذخیره کند. به واسطۀ دستمزد ناچیز روزانه است که یک کارگر میتواند لقمه نانی را به خانواده اش تهیه کند. به همین دلیل است که می گویند: «تا عرق کارگر خشک نگردیده، باید مزدش پرداخت گردد!». تأخیر و بی توجهی در پرداخت دستمزد یک کارگر به معنی شکنجۀ فزیکی اوست، به هر اندازه ایکه دستمزد یک کارگر به تاخیر پرداخت گردد، به همان اندازه درد، رنج و شکنجۀ بیشتر به کارگر و فامیلش وارد می گردد. دستمزدی که از طرف صاحب کار برای کارگر پرداخت می گردد، طوری سنجیده شده که این دستمزد یا معاش بتواند به اندازه ای برای کارگر انرژی بدهد تا از یک طرف فردا دوباره بتواند بر سر کارش حاضر شود و از جانب دیگر از گرسنگی نمیرد. 

با این وضعیتی که یک کارگر دارد، شش ماه می شود که کارگران بیچاره و فقیر بند برق پوزلیچ ولایت غور بدون پرداخت دستمزد به کار های شاقه در این بند برق مصروف کار اند و غارتگران شرکت های جاوید راتب و روس الکترو که مسئول اعمار این بند اند و وزارت انرژی و آب منحیث ناظر این پروژه، هیچ توجهی در پرداخت دستمزد های این زحمتکشان نکرده اند. 

یک شنبۀ هفتۀ گذشته به تاریخ 24 جدی سالجاری ده ها کارگر این بند به شکل اعتراضی و با سر دادن شعار های حق طلبانه در برابر دفتر «شورای ولایتی» ولایت غور تجمع کرده و خواهان دستمزد های شان گردیدند، اما هیچ پاسخ مثبتی دریافت نکردند. در این تجمع اعتراضی، کارگران از نبود مواد غذایی و مواد سوختی به فامیل های شان شکایت داشته و از وضعیت بد زندگی فامیل های شان، خشمگین بودند.

چهار سال قبل، در شرق فیروز کوه در ولایت غور قرار بود به ارزش 15 ملیون دالر بند برق پوزلیچ توسط شرکت های قراردادی تحت نظارت وزارت انرژی و آب اعمار گردد، اما غارتگران و دزدان دولتی و غیر دولتی با دست به دست کردن این پروژه و صد ها هزار دالر فساد، نه تنها باعث تاخیر اعمار این بند برق گردیدند، بلکه در پرداخت دستمزد ناچیز نزدیک به 100 کارگر این بند برق نیز تعلل نموده و مشکلات عدیده ای را برای کارگران و فامیل های شان به بار آوردند.

حرکت اعتراضی کارگران بند برق پوزلیچ علیه شرکت های قراردادی که بیشتر از شش ماه می شود دستمزد های شان را پرداخت نکرده، هرچند یک خواست کوچک اقتصادی است و نمیتواند مشکلات بیشمار کارگران این بند را رفع نماید، اما راه اندازی چنین حرکت های اعتراضی زمینه ساز تشکل پذیری و اتحاد بیشتر کارگران می گردند، مشروط به اینکه این حرکت حق طلبانۀ کارگران بند برق پوزلیچ الی به دست آوردن نتیجه ادامه داشته باشد.

 

 

برای معلومات بیشتر به آدرس زیر سر بزنید!

صفحۀ انجمن اجتماعی زحمتکشان افغانستان:  https://www.facebook.com/ourzayar/

صفحۀ فیسبوک نشریۀ زیار:  https://www.facebook.com/daad.noorani.9?ref=br_rs

وبلاگ مجلۀ زیار:   http://zayarafg.blogspot.com/

د کار نشتوالی زیارکښان د ترهګرۍ لیکې ته لېږي

د هیواد لیکنه

د امریکايي براون پوهنتون د څېړنې له مخې د ۲۰۰۱ کال راهیسې د افغانستان په جګړه کې شاوخوا ۱۰۰،۰۰۰ وګړي وژل شوي دي. دا اکثریت وګړي که افغان سرتیري، ساتوونکي، د بازار کوچني پلورونکي، د شخصي یا دولتي ادارو منځني یا ټیټ کچه کارکوونکي، د کان کېندوونکي یا کروندګر دي، د مړۍ د ګټلو لپاره د دندې په لاره کې وژل شوي دي. د دوی وژونکي هم څو ډوله دي، له یوې خوا په اصطلاح د دموکراسۍ راوړونکي بهرنیو ځواکونو په راز راز ډول خلک وژلي، له بلې خوا ترهګرو د جهاد په نوم د ملکیانو وژلو ته مخه کړې او له بلې خوا زورواکه قومندانانو هم په خپل وار د خلکو له وژنې ډډه کړی نه ده. 

له بده مرغه د افغانستان د جګړې د دوام لپاره چې د بهرنیانو او د مافیا په ګټه دی، هر اړخ سنجول شوی چې له دې ډلې پلان شوې بیکاري کولای شي د هغوې د جګړې ځواک پیاوړی کړي. د دې بدې جګړې ځواک د افغانستان هغه بېکاره او شاته پاتې ټولنه جوړوي چې ناچاره دي د ژوند ادامې لپاره د کار لپاره هره دروازه ووهي؛ هماغه رنګ چې اوسني دولت چې د بم اچونکو بهرنیو سرتیرو ملاتړ له ځان سره لري بیوزله بیکاران په اردو کې تنظیموي، همدا ډول بیرحمه طالبان او داعشیان هم د خلکو له بیوزلۍ او بیکارې ګټه پورته کوي او خپلو لیکو ته یې راکاږي.

د دې لپاره چې دا جګړه هره ورځ په سلګونو مړي په شا پرېږدي، نو جګړه پالان اړتیا ویني چې د عامو او زیارکښو خلکو د راښکېلولو په موخه دا بېکاري او اقتصادي کمزورتیا په خپل ځای وساتي. په لویدیځو ولایتونو کې ایران هڅه کړې ده چې خپله ډله طالبان د بی وزلو خلکو د مجبوریت څخه په ناوړه ګټه اخیستلو سره جوړ کړي. له دې سربېره، په ایران کې افغان زیارکښان چې په یوه مړۍ ډوډۍ یې بسیاینه کوله، د اسلامي دولت د ناوړو اهدافو او د ښو ګټو د ترلاسه کولو په پلمه د سوریې جګړې ته استول شوي چې یو یې هم ژوندی پاتې شوی نه دی. 

همدا ډول د افغانستان په ډیرو ولایتونو د ساري په توګه د ننګرهار ولایت په خیوې ولسوالۍ کې ترهګر په ټولنو کې جاسوسان او تبلیغیان لري چې زیارکښان او د هغوی زامن د میاشتې ښه عاید په نامه د ترهګرو لیکو ته راکښوي. که ټول نه ځینې زیارکښان د مجبوریته، دا وړاندیز مني. د ترهګرۍ په لیکه کې دوی ته د ۲۰۰ تر ۳۰۰ ډالرو پورې ورکول کېږي. 

تر هغه چې بیوزله زیارکښان هوساینې ته ونه رسیږي او پر برابرۍ ولاړه ټولنه جوړه نکړي، د هغوې له مجبوریتونو او بیوزلۍ څخه به بیلابیل ستمګران د خپلو ګټو لپاره کار اخلي. زیارکښان باید په دې پوه شي چې د بل لپاره په نوکرۍ، مزدورۍ او کار کولو هیڅکله هوساینې ته نه رسیږي، بلکې یوازینۍ لاره دا ده چې په خپله په هغه ځواک تبدیل شي چې پر برابرۍ ولاړه ټولنه رامنځته کړي څو نور د ستمګرانو د سرتیرو په توګه ونه وژل شي.

کارګران د ژمې په سړو شپو کې د ژوند لپاره مبارزه کوي

اکمل

هر ډول موسمي بدلونونه او ورښتونه د انسانانو د ژوندانه یو طبیعي بهیر جوړوي او زیات شمېر خلک د بل موسمي هوا د رارسېدو په تمه وي، خو په دې ډله کې بیا ګڼ شمېر نور خلک شته چې سړه هوا د خپل ژوند لپاره ګواښ ګڼي. 

د افغانستان د آزاد بازار د ناوړه سیستم له کبله کال تر بله د سونګ توکو بیې زیاتیږي او آن د منځنۍ کچې وګړو لپاره د ځان تودول لږ څه ستونزمن کېږي، بی وزلي خو لا پرېږده. د بې وزلو کارګرو په ډله کې بیا یو یې مسلکي کارګران دي چې یو څه نا څه دنده کې بوخت وي، خو غیر مسلکي ډله یې چې اکثریت او د افغانستان د نفوس لوی شمېر جوړوي، اړ دي چې د ورځې له سلو تر دوه سوه افغانیو باندې ګوزاره وکړي. همدا ډله کارګران دي چې د خپل کور کوچنیان او ښځې د یوې افغانۍ موندلو لپاره له کوره بهر کار ته وهڅوي. 

د ژمي په سر کې دا ډله وګړي په عام ځایونو کې ډېر په سترګو کېږي. په دې هېواد کې د بې وزلو وګړو لپاره نه درملنه، نه زده کړه، نه خواړه او نه جامې په وړیا ډول یا لږ تر لږه په ټیټه بیه ویشل کېږي. د بیلګې په توګه په یوه دولتي روغتون کې د یوه کارګر زوی د لس زره افغانۍ په نه درلودلو سره د خپل زوی ژوند له لاسه ورکوي چې نه دولت او نه هم خصوصي سکتور کومه ځانګړې مرسته کوي.

 د کارګرانو هیله دا نه ده چې ورسره له هره اړخه بشپړې او دوامدارې مرستې وشي. دا کارګران چې د یوې منظمې حرفې د نشتوالي له امله په دوه لارې کې بند پاتې دي، دې ته شدیده اړتیا لري چې په یوه ځانګړي مسلک کې وروزل شي او په همغه ډګر کې دنده ترسره کړي. له بده مرغه، که دا کارګران روزنه هم ترلاسه کړي بیا هم په افغانستان کې د پراخې پانګونې د نشتوالي له امله زیانمن پاتې کېږي. 

له ۲۰۱۴ کال وروسته د رغنیزو کارونو په کمېدو سره دغو کارګرانو خپله لاره ورکه کړې ده. دوی چمتو دي چې په کوچنيو تشبثاتو کې په ډېره لږه تنخوا باندې غیر مسلکي دندې پر مخ یوسي. دوی د پنځه زره افغانیو تنخوا ته ځان وژني، حال دا چې دا مبلغ د لوړې کچې کورنۍ یو ورځنی لګښت دی. 

د افغانستان نا امنۍ نه یوازې د هرې طبقې وګړي ژوند په خطر کې اچولی، بلکې د ودانیزه چارو کارګران او د ټیټې کچې نور کارکوونکي یې دې ته اړ ایستلي چې د وزګارتیا په منلو سره مرګ ته ورته حالت وزغمي. چا چې مخکې رنګمالي یا کاشي کاري کوله، اوس د سړک په غاړه کې جوار خرڅوي او چا چې د نورو لاس لاندې غیر مسلکي دندې پرمخ بیولې، هغوی تش لاس بیرته کور ته ځي. 

ستونزه یوازې وزګارتیا او د عاید کموالی نه دی، بلکې دا چې د افغانستان د ژوندانه شرایط د بې ثباتۍ خوا ته روان دي. نوې تقاضاوې رامنځته کېږي، چې ځیني یې نه یوازې منځني وګړي بلکې بی وزلي هم اړ باسي چې ورته ورسېږي. که دوی اړ نه وي چې د برښنا بل ورکولو لپاره له رڼا کار واخلي یا د اوبو لګښت له امله اوبه وکاروي، خو اړ دي چې د ۵۰ افغانیو مصرفي کارتونو په بدل کې ۵ افغانۍ دولت ته تش په نوم مالیه ورکړي، یا د درملنې لپاره د ناکنټرول شویو او خپلسرو ډاکټرانو او روغتونونو د سوداګریزه نسخو پیسې پیدا کړي. 

دلته وینو چې دولت نه یوازې کارګرانو او شاته پاتې ډلې ته د مادي او غیر مادي مرستو په رسولو کې پاتې راغلی، بلکې هر هغه خواوې لکه روغتونونه، ښوونځي، د خوراکي توکو بازارونه او بی ځایه او لګښتیزه دودونه چې د بی وزلو پر ژوندانه باندې نیغ په نیغه اغېزه کوي، د هغوی په څارلو او کنټرولولو کې هم پاتې راغلی دی.

د افغانستان کارګران په بیرحمانه ډول استثماریږي او وژل کیږي

د شیرزاد لکینه

ټولنه د بیلابیلو طبقو څخه جوړه شوی ده. د یوې ټولنې اکثره برخه زیارکښه طبقاتو پورې اړه لري او ډیره کمه برخه یې شتمن او بډایان جوړوي. په زیارکښه طبقاتو کې کارګران، دهقانان او نورو کسبګر  شاملیږي چې په خپل زیار او زحمت ژوند تیروي او د بل چا انرژي او توان په کارولو شتمنۍ نه تر لاسه کوي. کارګره طبقه، د زیارکښو طبقو تر منځ هغه طبقه ده چې اقتصادي څرخ یې په لاس کې دی، د پرمختللو وسایلو سره سر او کار لري، د نورو زیارکښو طبقاتو په پرتله سیاسي پوهه او شعور یې هم اوچت دی او د ژر پیوستون استعداد لري. لنډه دا چې د پانګوالې طبقې په وړاندې کارګره طبقه ودریدلی چې دواړه سره متضادې ګټې او منافعې لري. پانګوال د یو شمیر کمو کسانو ګټه خوندي کوي خو کارګره طبقه د ټولنې د  اکثریتو زیارکښانو د هوساینې لپاره مبارزه کوي.

په افغانستان کې مونږ د دهقانانو او کوچنۍ بورژوازی تر څنګ، د کارګرانو طبقه هم لرو چې په ډیر بد وضعیت کې ژوند کوي. څرنګه چې په کلیو کې زمونږ زیارکښه دهقانان د بهرنیو او داخلي نوکرانو لخوا وژل کیږي او ځورول کیږي، همدا ډول په ښارونو او کانونو او نورو اقتصادي موسساتو کې کارګران د پانګوالو لخوا په بیرحمانه ډول استثماریږي او په انتحاري حملو کې وژل کیږي او بهرني نیواکګرو هم د هغوې ژوند په دوزخ بدل کړی دی.

پانګوالان چې په انساني ارزښتونو هیڅ ډول باور نلري او یوازې ګټه تر لاسه کول ورته اهمیت لري، کارګران په ډیرو بدو شرایطو کې کار ته ګماري. هغه سکتور چې هلته کارګران په ډیر بوږنونکي حالت کې پانګوالو او یا هم ځايي جهادي جنګسالارانو ته کار کوي، د کانونو سکتور دی، په تیره بیا د سکرو د ډبرو کانونه هغه خطرناک ځایونه دي چې د دې تر څنګ چې کارګران په کې په وحشتناکه ډول استثماریږي، د بدو ایمني شرایطو له امله کارګران په کې  وژل کیږي.

نن، د مرغومي په پنځمه، د سمنګان ولایت د دره صوف بالا د ډبرو د سکرو په یوه کان کې د میتان غاز د انفجار له امله پنځه تنه کارګران ووژل شول چې د یوه جسد لا تر اوسه پورې لاس ته نه دی راغلی. لوټمار پانګوال دا کانونه په غیر فني توګه استخراجوي، ځکه چې د دې کانونو غیر فني استخراج ځايي لوټمارانو ته چې د لوړپوړو چارواکو ملاتړ له ځان سره لري، ډیره ګته ورپه برخه کوي. دا لوټماران په دې هیڅ فکر نکوي چې داسې غیر فني استخراج څنګه د کارګرانو ژوند له خطر سره مخامخ کولی شي، ځکه چې هغوې ته کارګران اصلاْ انسانان نه ښکاري او یوازې د خپلې شتمنۍ زیاتیدل او بډایتوب یې هدف دی.

هر کال، په لسګونه کارګران د افغانستان په بیلابیلو کانونو کې مري. دا بیوزله کارګران د مرګ تر شیبې پورې په خورا بیرحمانه ډول استثماریږي. د دې کارګرانو ژوند نه دولت ته چې د کارګرانو او زیارکښانو دولت نه دی او نه هم پانګوالو ته چې دنده یې د کارګرانو او نور زیارکښانو لوټل دي، هیڅ ډول ارزښت نلري. هیڅوک نشي کولای چې کارګران د دې بیرحمانه استثمار او وژنې څخه وژغوري، مګر یوازې په خپله کارګره طبقه چې د نورو زیارکښو انسانانو سره یوځای د هر ډول ستم او جنایت په وړاندې مبارزه وکړي.